Jeśli pracujesz jako dowolny pracownik wiedzy (programista, grafik, marketer, tłumacz czy nawet bloger), to dobrze wiesz, że bez ciągłego przyswajania wiedzy w zasadzie nie istniejesz.

Pozostawanie „na bieżąco” jest w naszej pracy absolutnie niezbędne, żeby pracować.

WOŚP

Niestety, tak samo jak nikt nie uczy nas jak efektywnie pracować, tak samo nie wiemy do końca jak się uczyć jako dorosły.

Tymczasem to, co pamiętasz ze szkoły czy studiów – powtarzanie, klasówki, wkuwanie teorii ma może sens w tradycyjnym systemie edukacji, ale kiedy już z niego wyjdziesz – zupełnie nie.

Dlaczego dorośli uczą się inaczej?

Dorośli mają inną motywację do nauki i zupełnie inaczej przyswajają wiadomości. Uczeniem się dorosłych zajmuje się nauka zwana andragogiką (wiem, że ta wiedza nie jest ci do niczego potrzebna, ale hej! Life Geek uczy i radzi :)) i jej założenia przydadzą się nam do tego, by pogadać o strategiach nauczania (i twojej motywacji do nauki).

Oto, jakie założenia przyjmuje się w kwestii uczenia się dorosłych:

  1. Dorośli muszą wiedzieć, dlaczego się czegoś uczą.
  2. Dorośli odnoszą się do własnego doświadczenia, gdy się uczą.
  3. Dorośli muszą być odpowiedzialni za to, jak przebiega ich nauka – w szczególności za planowanie i ewaluację swojej nauki.
  4. Dorośli uczą się tego, co jest im najbardziej potrzebne i przydatne w pracy lub w życiu.
  5. Uczenie się dorosłych jest skoncentrowane na rozwiązywaniu konkretnych problemów, a nie na kontekście.
  6. Dorośli motywują się wewnętrznie (uczą się, by sobie poradzić w życiu), a nie zewnętrznie (uczą się, żeby dostać piątkę w szkole).

Co to oznacza? Kilka rzeczy (spokojnie, niedługo przejdziemy do meritum):

  1. Żeby się uczyć, musisz chcieć się uczyć – nikt nie zmusi cię do nauki, jeśli nie czujesz, że to ci się do czegoś przyda (zewnętrzna motywacja, jak szef czy „bo trzeba” działać nie będzie);
  2. Będziesz chcieć uczyć się tylko tego, co przyda ci się tu i teraz – z małymi wyjątkami (np. jeśli ktoś ma talent „Learner” na drugim miejscu, jak ja :D), niemal każdy dorosły szuka szybkich rozwiązań swoich problemów, podświadomie zadając sobie pytanie „Jak to mi pomoże w tej chwili realizować swoje cele?”;
  3. Uczysz się, praktykując – jeśli chcesz nauczyć się czegoś szybko, musisz natychmiast przekładać to na praktykę.
  4. Najszybciej uczysz się poprzez rozwiązywanie problemów – podczas, gdy dzieci uczą się po prostu kolejnych obszarów, dorośli zawsze wychodzą od problemu, a następnie szukają rozwiązań, ucząc się przy okazji nowych rzeczy. Jeśli chcesz nauczyć się czegoś przydatnego, zacznij od problemu.
  5. Najlepszy sposób nauki to nieformalny sposób nauki – dorośli najszybciej uczą się, gdy biorą odpowiedzialność za to czego konkretnie i ile muszą się nauczyć, by osiągnąć cel. Najłatwiej zrobić to nie w szkolnej ławce, ale w środowisku, które jest wspierające, chętne do współpracy i otwarte.
  6. Szukaj przewodnika, nie ludzi, którzy powiedzą ci, co robić – dorośli nie chcą wiedzy, której nie da się zmodyfikować i przetworzyć po swojemu. Dodatkowo, dużo ważniejsze jest dla nich przewodnictwo na równych zasadach, a nie nauczanie w hierarchii, jak w przypadku szkoły.

Jak się uczyć jako dorosły? Sprawdzone strategie na naukę

1. Ucz się, wykorzystując nowoczesne technologie

Oczywiście, w obecnej sytuacji społecznej izolacji i tak nie mamy innego wyjścia. ;) Ale kiedy to wszystko się skończy, technologia również będzie twoim najlepszym przyjacielem.

Nauka przez internet odpowiada na wiele potrzeb dorosłych – uczysz się gdzie chcesz i kiedy chcesz, masz dostęp do wielu bardzo praktycznych kursów, szkoleń czy nawet materiałów na Youtube, które pozwalają ci dobrać styl nauki do własnych wymagań.

Możesz regulować czas, ilość przyswajanego materiału, a nawet dobierać nauczyciela, z którym najlepiej ci się pracuje.

Teksty w temacie na Life Geek:

2. Dołącz do grup, skoncentrowanych na rozwiązywaniu konkretnych problemów

I jeszcze jedna wskazówka związana z internetem, a więc nauka w nieformalnej grupie osób, skoncentrowanych na rozwiązywaniu problemów.

Grupy tematyczne na Facebooku są świetnym miejscem, by zagłębić się w tematy, które cię nie interesują. Jeśli nie ma takiej po polsku, załóż swoją albo poszukaj za granicą.

Grupą, skoncentrowaną na rozwiązaniu konkretnych problemów może być też grupa mastermind / grupa wsparcia lub grupa kursowa w ramach kursu online, który właśnie przechodzisz.

Jeśli chcesz dołączyć do grupy osób interesujących się różnymi sposobami na poprawianie życia i pracy, to oczywiście zapraszam do grupy Life Geeki!

3. Naucz się robić dobre notatki

Ponieważ dorośli dużo mniej opierają się na wkuwaniu, a dużo bardziej – na syntetyzowaniu wiadomości, które do nich docierają, warto nauczyć się robić dobre notatki.

O tym, jak robić lepsze notatki z książek (i nie tylko) pojawił się już na Life Geeku tekst.

Na razie warto wiedzieć, że notatki – szczególnie te pisane odręcznie – mocno wspomagają proces uczenia się. Notując, przetwarzamy w myślach to, czego się już dowiedzieliśmy, co pozwala na lepsze zrozumienie i przyswojenie treści.

Nie znaczy to, że elektroniczne systemy notatek są zupełnie nieskuteczne – osobiście bardzo lubię notować najpierw ręcznie, a potem – przepisując treści do moich systemów (np. Evernote), utrwalać to, czego się nauczyłam.

4. Ćwicz to, czego się uczysz

Jak uczyć się jako dorosły

Jeśli naprawdę chcesz skorzystać z wiedzy, którą przyswajasz, od razu przekładaj ją na praktykę.

Możesz robić to na wiele sposobów:

  • Jeśli tylko się da, wykonuj ćwiczenia – jeśli w kursie lub książce znajdziesz ćwiczenia, które pomagają ci przerobić materiał – zrób je! Możesz mieć poczucie, że wiesz wszystko w danym temacie, ale dopiero praktyka pomoże ci naprawdę zrozumieć, jak działa to, czego się uczysz. Dlatego między innymi w kursie Skup Się Wreszcie mamy prace domowe, a zamiast uczyć teorii ustalania rocznych celów w workbooku RESET znajdziesz konkretne ćwiczenia, które pomogą ci je przepracować.
  • Wykorzystuj wiedzę od razu, nie czekając na to, aż nauczysz się „wszystkiego” – jeśli uczysz się programowania, nie przyswajaj tylko teorii – spróbuj napisać prosty program. Jeśli chcesz lepiej projektować – zabierz się za projekt, którego jeszcze nie potrafisz zrobić – wiedzę przełożysz od razu na praktykę.

Co prowadzi nas do kolejnego punktu, którym jest…

5. Dopasuj wiedzę do wyzwania, jakie masz, a nie odwrotnie

Skoro dorośli najlepiej uczą się, rozwiązując problemy, a nie po prostu uzupełniając wiedzę, to najlepszym sposobem na naukę jest… postawienie przed sobą problemu, z którym będziesz się musiał zmierzyć!

Dokładnie tego uczyłam zresztą uczestników grupy wsparcia RESET – tworzenia problemowych projektów, czyli zamkniętych, mocno zdefiniowanych i mniejszych celów, które pomogą im osiągnąć te większe, bardziej rozbudowane.

No dobra, Dołżycka, a tak po ludzku, jakbyś mi to wytłumaczyła?

A proszę cię, bardzo prosto:

  • chcesz nauczyć się programowania, żeby pracować w branży gier – nie czytaj tutoriali i nie oglądaj filmów, tylko spróbuj zrobić własną grę. Małą, niedoskonałą, z beznadziejną grafiką, ale zrób. Najlepiej z konkretnym deadline’m nad głową;
  • chcesz, by więcej osób usłyszało o twoim blogu – postaw sobie za cel zwiększenie ruchu na blogu o co najmniej 50% w 30 dni. Jak? To już będzie właśnie temat na naukę i szybką implementację;
  • chcesz nauczyć się, jak robić dobre webinary – przygotuj projekt, w którym regularnie będziesz pojawiać się live, np. w małej grupie na facebooku czy na fan page (dokładnie tak, jak ja robię z Ogarniętymi Poniedziałkami);
  • chcesz nauczyć się języka – umów się na krótką rozmowę ze swoim znajomym z obcego kraju na za miesiąc, a w tym czasie podszlifuj umiejętności konwersacji o konkretnych tematach.

Uczenie się „na sucho” w przypadku dorosłej osoby nie ma kompletnie żadnego sensu (nie wspominając o tym, że nie będzie cię kompletnie do niczego motywowało), ale „projektowe” podejście – już jak najbardziej tak!

6. Ucz się jednego tematu z różnych źródeł

Czyli: nie wkuwaj materiału na pamięć z różnego źródła, ale wykorzystuj różnych nauczycieli i różne źródła wiedzy, by utrwalić to, czego się uczysz.

Pamiętaj, że w szkole uczymy się zdecydowanie inaczej. Motywujemy się zewnętrznie, tj. żeby zdać klasówkę lub egzamin, przez co – szczególnie na studiach – stosujemy zasadę „zakuj-zdaj-zapomnij”.

W dorosłym życiu chodzi nie tyle o zakucie, co o zrozumienie i przyswojenie tego, czego się uczymy. A więc również – dobre zrozumienie, o co w danym temacie chodzi.

Jeśli chcesz naprawdę zdobyć wiedzę, próbuj zdobywać ją z różnych źródeł. Zobacz, jak do tematu podchodzą różni ludzie i na co zwracają uwagę.

Jak to wygląda w praktyce?

  • czytaj różne książki w tym samym temacie – nawet jeśli ktoś pisze dokładnie o tym samym, może zrobić to w inny sposób lub położyć nacisk na inne aspekty tego samego zagadnienia;
  • ucz się z różnych źródeł – wykorzystuj kursy online, wideo, audio, rozmowy z innymi ludźmi i odrobinę teorii. Każda z tych metod w inny sposób pomoże ci zrozumieć dane zagadnienie.

7. Wykorzystuj wszystkie dostępne materiały

I jeszcze w uzupełnieniu poprzedniej strategii – nie tylko korzystaj z różnych źródeł, ale również wykorzystuj wszystkie możliwości, które daje ci jedno źródło.

To szczególnie dotyczy kursów online, w ramach których masz często materiały wideo, transkrypty, materiały audio, ćwiczenia i tak dalej.

Kierowany wewnętrzną motywacją, będziesz dużo bardziej „wybredny” jeśli chodzi o sposób nauki – będziesz dopasowywać ją do okoliczności, w jakich się znajdujesz, humoru, ilości czasu. Jeśli nie chcesz akurat pracować z tekstem, możesz spróbować wideo. Jeśli nie masz czasu na wideo, być może dasz radę przesłuchać lekcję w wersji audio podczas zmywania czy spaceru z psem.

Co prowadzi nas do ostatniego punktu, którym jest…

8. Bądź elastyczny w nauce

Zapomnij o tym, że codziennie uda ci się wygospodarować 2 godziny czasu na przyswajanie treści i robienie pięknych notatek.

Prędzej czy później dopadnie cię to, co każdego z nas – życie. ;)

Dlatego właśnie nie bądź dla siebie surowy, jeśli chodzi o ilość przyswajanego materiału czy szybkość, z jaką to robisz. Tu najważniejsze jest to, że ciągle idziesz do przodu, nawet małymi krokami. To nie liceum ani podstawówka, gdzie pani za chwilę poprosi cię do odpowiedzi!

Jak się uczyć jako dorosły? – na koniec

Jeśli miałabym podsumować ten tekst jakimś mądrze brzmiącym zdaniem, powiedziałabym:

Jak się uczyć? Wyrzuć wszystko, co wiesz o uczeniu się. Zapomnij, jak to się robiło w szkole czy na uczelni. To w dorosłym życiu najzwyczajniej nie zadziała.

Postaw na elastyczne formy nauki, najlepiej online. Pamiętaj, by zawsze implementować to, czego się uczysz, a nie zbierać materiały na „wieczne nigdy”. A przede wszystkim – daj sobie luz. Nauka w dorosłym wieku zawsze powinna być przyjemnością!